1. ÜNİTE notları

1.ÜNİTE İNKILAP (DEVRİM) KAVRAMI

AİLE : İnsanoğlu aklını kullanıp geliştirirken kendi benliğininde farkına varmaya başladı ve aile kavramı ortaya çıktı.
-Aile à İlk toplumsal birlik.
Not: İlk ailelerde yeni doğan çocuğun bütün topluluğun ortak malı sayılması aile kavramının ortaya çıkmadığını gösterir.

KABİLE (BOY) : Ailelerin ortak çıkarlar doğrultusunda tek bir güçlü ailenin egemenliği altına girmesi ile oluşmuştur.
-Kabile à İlk siyasal birlik.

DEVLET : Belirli bir kültür düzeyine erişmiş toplumların ortaya çıkardığı siyasal yapıdır.

Öğeleri
1-Ülke
2-Halk
3-Egemenlik

KÜLTÜR : Bir insan topluluğunun belirli bir zamanda her alanda ürettiği maddi manevi değerler toplamıdır. Ekonomi-Bilim-Sanat-Din öğeleridir.

UYGARLIK (MEDENİYET) : Kültürün yerleşik düzene geçerek kentleşmiş toplumlarda üretilmesi ve belli toplulukların bu tür kültürlerin arasında benzerlik bulunmasına uygarlık adı verilir. Tarihte bilinen ilk devlet SÜMERLER’dir. Ardından MISIRLILAR gelir. Bu devletlerin ortak özellikleri din devleti olmalarıdır.

NOT : Bir devletin en önemli görevi hukuk kuralları koyarak vatandaşlarının can güvenliğini korumasıdır.
NOT : Roma imparatorluğu küçük bir devlet den avrupa ve kuzey afrikada toprakları olan ve hukuk kurallarının egemen olduğu büyük bir devlet haline geldi

AYDINLANMA ÇAĞININ SEBEPLERİ : Batıda ortaçağın sonlarına doğru bir uyanış başlamıştır. Bu uyanışta ;
1. Kapalı ve içine dönük ekonomik yaşamın coğrafi keşiflerinin etkisiyle kırılması.
2. Batı insanının para ekonomisine geçişi
3. ilk çağın büyük düşünürlerinin yapıtlarının tekrar değerlendirilmesi.
4. Aklın gidere özgürleşmesi.

AYDINLANMA ÇA?ININ ÖZELLİKLERİ :
1. Temelinde eşitlik vardır.
2. İnsanların devlet gücü üzerinde hakkı olduğu görüşü ortaya çıktı.
3. Bu döneme en büyük katkıyı fransız düşünürleri yapmıştır.
Var olan duruma ilk tepki bir ingiliz kolonisi olan kuzey amerikalılardan geldi.

AMERİKALILAR :
• İlk bağımsızlık savaşı
• İlk (yazılı) anayasa
• Tarihin bilinen en uzun ömürlü anayasası

FRANSIZLAR :
• 1789 Fransız ihtilali
• Milliyetçilik (ulusculuk) akımı doğdu

İNKILAP MODELLERİ :

İHTİLAL : Halkın bazı güçlü önderlerin öncülüğünde mevcut siyasal düzeni zorla yıkmasıdır.

İNKILAP (DEVRİM) : İhtilalle birlikte yıkılan düzenin yerine gelişmeye açık ve çağın gerçeklerine uygun yeni bir düzen kurulması.

BÜTÜN İNKILAPLARDA ORTAK OLAN ÖZELLİKLER :
1. Şiddet zorlama. 2. Yenileşme yada topyekün değişme.
NOT : İhtilal inkılabın ön aşamasıdır.

RUS DEVRİMİ : 1917’de yaşanan bu devrim toplumun bütün kesimlerince benimsenmediği için başarılı olamamıştır.
TÜRK DEVRİMİ : Karmaşık bir yapı vardır. Bir taraftan kurtuluş savaşı yürütülürken diğer taraftan ulusal bir devlet kuruldu. İhtilal ve inkılap süreci birlikte yaşandı.

NOT : Türk devrimi diğer devrimlerden etkilenmekle beraber yapılanlar ulusal bir kalıba dökülüp yeni bir model oluşturmuştur.

EVRİM : Toplumsal kurumların kendiliğinden hissedilmeden zaman koşullarına uygun olarak değişmesidir.

REFORM YADA ISLAHAT : Devlet yapısının bazı alanlarda işlerliğini yitirmesi sonucunda yapılan düzeltmelerdir.

HÜKÜMET DARBESİ : Yönetim kadrolarının iş göremez hale gelmesi sonucunda askeri gücü elinde bulunduranların mevcut yönetimi değiştirip zorla iş başına gelmesidir.

NOT : İnkılaplarda büyük bir kültür değişikliği hedeflenir bilim,sanat,ekonomi,hukuk ve siyaset topyekün değişime uğrar fakat din ve ahlak öğesi devrim dışı kalır.